SFALERYT (BLENDA CYNKOWA)
Sfaleryt jest siarczkiem cynku o ogólnej zawartości tego pierwiastka 69%. Razem z wurtzytem stanowi odmianę polimorficzną siarczku cynku. Jest kruchy, przezroczysty, zawiera domieszki żelaza, kadmu, manganu, talku, indu, ołowiu, srebra. Często zawiera izomorficzne domieszki żelaza (do 20%) i kadmu (do 0,5%). Zwykle tworzy zbite, ziarniste, nerkowate formy naciekowe bądź wrostki i wypryśnięcia w innych minerałach. Powstaje on w złożach hydrotermalnych a także w warunkach osadowych w środowisku redukcyjnym. Sfaleryt jest głównym źródłem cynku, w Polsce występuje w złożach cynkowo-ołowiowych obszaru śląsko-krakowskiego.
fot. Joan Rosell Licencja: GNU
Blenda skorupowa, która powstaje w wyniku przekrystalizowania żelu ZnS jest charakterystycznym wykształceniem sfalerytu w złożach cynku i ołowiu rejonu śląsko-krakowskiego. Sfaleryt przyjmuje postać drobnokrystalicznych, zbitych mas lub naskorupienie pręcikowych kryształów. Takie wykształcenie sfalerytu jest bardzo efektowne po wypolerowaniu powierzchni okazu.
Przy pocieraniu o niepolerowaną płytkę porcelanową sfaleryt wydziela zapach siarkowodoru.
Dawniej, gdy cynk nie był znany, górnicy sascy nazywali sfaleryt blendą, czyli rudą, która mami i zwodzi – obiecuje metal a nie daje go.
fot. Didier Descouens , licencja GNU
Szlifowany kryształ sfalerytu
