Aleksandryt jest gatunkiem chryzoberylu czyli tlenkiem glinu i berylu.
Skład chemiczny: Al2BeO4
Twardość w skali Mohsa: 8,5
Przełam: muszlowy
Łupliwość: wyraźna
Gęstość minerału: 3,64-3,77 g/cm³
Barwa: zielony, niebieskozielony, fioletowy, czerwony, purpurowy
Rysa: biała
Połysk: szklisty
Efekty optyczne: Zmiana barwy zależna od rodzaju oświetlenia.
Najczęstsze zmiany koloru to zmiana z zielonkawego na czerwonawy. Ta zmiana koloru jest niezależna od zmiany barwy z oglądania kryształu w różnych kierunkach , które wynikają z pleochroizmu .
Aleksandryt z Uralu w Rosji jest zielony w świetle dziennym i czerwony od światła żarowego. W ultrafiolecie aleksandryt jest krwistoczerwony.
Aleksandryty brazylijskie zmieniają kolor z malinowego na niebiesko-zieloną. Ta właściwość optyczna spowodowana jest dzięki obecności tlenku chromu w składzie chemicznym kamienia. Wynika to z wymiany na małą skalę jonów aluminium przez jony chromu w strukturze krystalicznej, co powoduje intensywne absorpcję światła w wąskim zakresie długości fal, w żółtym zakresie widma .
Niektóre aleksandryty mają efekt ” kociego oka ” – opalescencję .
syntetyczny aleksandryt
Niektóre kamienie opisane jako syntetyczny aleksandryt to faktycznie korund z dodatkiem pierwiastków śladowych (np. wanadu ) lub poddane zmianie koloru spinele i nie są w rzeczywistości chryzoberylem.
Imitacja aleksandrytu (syntetyk) w świetle dziennym jest niebiesko-zielona lub niebiesko-fioletowa, a w świetle sztucznym czerwono-fioletowa.