Perły – hodowla

Perły hodowlane stanowią ponad 90% handlu perłami.

Są to perły powstałe w wyniku ingerencji z zewnątrz, polegającej na wprowadzeni zarodka perły (lub innego obcego ciała) do płaszcza muszli perłopława. Takie perły nie są imitacją, lecz produktem naturalnym, chociaż powstałym przy współudziale człowieka. Do rozpoczęcia hodowli perłopławów doprowadził rosnący popyt na perły. Pierwsze farmy powstały w Japonii w 1913 r. (południowa część wyspy Honsiu). Od 1956 r. perły hoduje się w północnej i zachodniej Australii. Dziś istnieją liczne farmy w Azji Południowej. Farmy hodowlane zakłada się na morzu – (perły hodowlane słonowodne) i w jeziorach – (perły hodowlane słodkowodne). Od lat 50. ubiegłego wieku w jeziorze Biwa (jap.”Biwa–ko”) na północ od Kioto, na wyspie Honsiu (Japonia) istnieje hodowla pereł słodkowodnych. Od początku lat 70. ubiegłego wieku również w Chinach hoduje się perły słodkowodne. Ich jakość jest gorsza niż japońskich pereł hodowlanych.

fot. Mark Richards, Licencja: GNU Free Documentation License

Hodowla pereł, Seram, Indonesia

Podwaliny pod hodowlę pereł położył pod koniec XIX wieku K. Mikimoto.

Do wnętrza małża wkładano masę perłową w kształcie półkuli. Zarodek przymocowywano cementem. Po upływie kilku lat wyjmowano półkulę perły. Nazywano takie perły połówkowe perłami japońskimi. Były one znacznie tańsze niż perły naturalne i osiągnęły dobre wyniki sprzedaży.

fot. Sémhur, licencja: GNU Free Documentation License

Hodowla pereł w atolu Rangiroa, w Polinezji Francuskiej. Robotnik po prawej stronie sprawdza zdrowie ostryg z gatunku Pinctada margaritifera i kontroluje wzrost pereł. Po badaniu klatka wróci do laguny, gdzie ostrygi będą kontynuować wzrost.

Odmiany pereł hodowlanych:

• perły Biwa – białe, o atrakcyjnym połysku i nieregularnych kształtach; wytwarzane przez słodkowodnego małża Hiropsis Schlegeli, dobrze zaaklimatyzowanego w jeziorze Biwa–ko (Japonia),
• perły bąblowe (perła pęcherzowa, blister)– spłaszczone, nieregularne, zawierające różne zanieczyszczenia; perły takie powstają na wewnętrznej skorupie małża jako brodawkowa narośl, należy ją oddzielić od muszli (jest półkolista).
• perły Palau – wytwarzane przez małże z rodzaju Pinctada Margaritifera, hodowanego na wyspach Palau (USA)
• perły japońskie – imitacje pereł naturalnych kulistych; otrzymywane przez sklejanie dwóch pereł połówkowych.

fot. 陳炬燵 Licencja: Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported

Farma pereł w Lüshunkou

Hodowla pereł słonowodnych

Współczesna hodowla opiera się na pracach badawczych niemieckiego zoologa F.Alverdesa oraz Japończyków T. Nishikawy, O.Kuwabary, R.Mise’a, K. Mikimoto. Ten ostatni w 1896 r. dostał patent na proces otrzymywania pereł hodowlanych.

Do produkcji pereł najczęściej wykorzystuje się małe ostrygi z gatunku Pinctada.

Wielkie hodowle dostarczające czarnobrunatnych pereł z ostryg czarnowargowych rozwinęły się w miastach i wioskach wzdłuż wybrzeży Zatoki Meksykańskiej i niektórych wysp Pacyfiku – wody na tych obszarach zawierają szczególny rodzaj składników odżywczych.

• W celu skłonienia małżów do produkcji pereł kuleczki macicy perłowej wszczepia się do tkanki łącznej płaszcza. Zabieg ten trwa maksymalnie kilkadziesiąt sekund.
• Do pojedynczego małża można wprowadzić około 30 sztucznych zarodków (jąder) bez widocznych negatywnych skutków.
• Młode perłopławy umieszcza się w klatkach których przytwierdza się do tratw i zanurza w morzu.
  Idealne warunki różnią się w zależności od gatunku lecz średnio jest to ok. 25 st. C. W muszli umieszcza się zarodek z masy perłowej lub małą perłę. Po miesiącu skorupiaki przenoszone są do innych klatek.
• Klatki z  perłopławami umieszcza się w wodzie pod tratwami, zwykle na głębokości 3—4 m lecz czasem nawet na głębokości 6 metrów.
• Dzięki włożeniu większego jądra można w krótszym czasie otrzymać większą perłę lecz zwiększa się ryzyko przeżycia małża.
• Jądra normalnej wielkości 6 –7 mm wszczepia się trzyletnim małżom, zaś mniejsze nawet młodszym. Przy średnicy jądra powyżej 9 mm małże są już zagrożone, a ich śmiertelność wynosi 80%.
• W temperaturze 110C małż ginie, dlatego w czasie ataków chłodu i zimą farmy przeciągane są w cieplejsze wody.
• Oprócz pereł sztucznych znajduje się w hodowanych perłopławach i perły  naturalne.
• Niektóre farmy przenoszone są na otwarte morze – małże pobudzane przez prądy produkują szybciej i dostarczają pereł lepszego kształtu.
• W tym czasie dogląda się małży i warunków w jakich żyją. Co jakiś czas przeprowadza się kontrolę zdrowia i wzrost pereł na próbie małży, a także czyści klatki z glonów i wodorostów.
• W ciągu jednego dnia na perle powstaje kilka warstwy płytek aragonitowych.
• Po 3 -4 latach na perle osadza się ponad 3 tys. warstw i łączna grubość warstwy osiąga 0,8 – 1,2 mm.
• Po 7 roku życia wydzielanie macicy perłowej ustaje.
• Małża używa się zwykle tylko raz.
• Gdy macica perłowa uzyskuje najwyższą jakość a perły odpowiednią wielkość, perłopławy przenosi się do mniej zasolonej wody na okres kilku miesięcy.
• Po tym czasie muszle są twierane a perły wyjmowane. Następnie myje się je, suszy, poleruje i segreguje.
• Z  kilkunastu tratew otrzymuje się około 100 tys. pereł.
• Z całej produkcji tylko:
  – 10% nadaje się na dobrą biżuterię,
  – 60% jest gorszej jakości,
  – 15 –20% wysyła się do przetworzenia na drobny pył wykorzystywany do produkcji niektórych leków i kosmetyków. To te z drobinkami pereł:)

fot. Kwz licencja: Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0
Hodowla pereł słodkowodnych niedaleko Pekinu

Hodowla pereł słodkowodnych

Perły słodkowodne rosną 10-krotnie szybciej od pereł morskich.

• Małżom słodkowodnym(Hyriopsis schlegeli) wszczepia się tu kawałki nabłonka o wymiarach 4x 4 mm, zwykle bez twardego jądra.
• Ponieważ małże tego gatunku są szczególnie duże (20 x 11 cm), do każdej połówki muszli można wykonać do 10 wszczepień, a niekiedy dodatkowo jeszcze jedno z jądrem z masy perłowej.
• W każdym miejscu operacji tworzy się woreczek perłowy z perłą.
• Po 2 latach perły mają już 6 mm, lecz rzadko są okrągłe. Stąd też wyjmuje się z małża, owija nowym nabłonkiem i wszczepia do tego samego lub innego małża w celu poprawienia kształtu.
• Hodowlane perły Biwa-ko osiągają ostatecznie 12 mm średnicy. Kształty rzeczywiście okrągłe należą do rzadkości.
• Długość życia małża słodkowodnego wynosi 13 lat, lecz po zabiegu operacyjnym tylko przez 3 lata produkuje on macicę perłową.
• Wiele małżów nadaje się do trzykrotnego wykorzystania.
• Hodowla odbywa się tak jak w przypadku małżów morskich, w klatkach na głębokości 1 –2 m w wodzie.
• Wskaźnik powodzenia wynosi około 60% i jest znacznie wyższy niż w wodzie słonej.