Rubiny, tak jak szafiry, należą do grupy korundu (Al2 03). Korund to prosty tlenek glinu tworzący w warunkach naturalnych szereg tlenków złożonych. Jego przezroczyste odmiany są kamieniami jubilerskimi cenionymi niemal tak wysoko jak diament.
Skład: Al – 53,2%; O- 46,8%; Nasycenie barwy rubinu zależy od domieszek: czerwoną barwę wywołuje tlenek chromu, purpurową – wanad, brunatnoczerwona – żelazo.
Układ krystalograficzny: trygonalny. Tworzy kryształy o pokroju piramidalnym, słupkowym, tabliczkowym. Charakterystyczne są beczółkowate kształty.
Twardość: 9
Gęstość: 3,5 do 4,1 g/cm3
Rysa: biała
Barwa: najrozmaitsze odcienie czerwieni – od różowawego po purpurowy lub brązowawoczerwony o różnym stopniu nasycenia; niekiedy wielobarwny. Najbardziej poszukiwane są kryształy o barwie czerwonej z delikatnym niebieskim odcieniem (tzw. „czerwień krwi gołębiej”
Rozmieszczenie barw często jest nierównomierne; wykazuje niekiedy charakterystyczną strefowość.
Połysk: nieobrobione mają matowy lub tłusty połysk, dopiero po oszlifowaniu nabierają charakterystycznego, diamentowego połysku.
Łupliwość: brak, lecz moze występować tzw. podzielność zwiazana z osłabieniem spojności w pewnym kierunku. Kruchy.
Przełam: nierowny, muszlowy lub zadziorowy;
Współczynniki załamania: 1,75-1,77
Widma adsorbcyjne: Pasma adsorpcji wg. G.F.H.Smitha: 468,5; 475; 476,5; 520; 595; 692,8; 694,2 nm
Dyspersja: 0,018
Pleochroizm: silny, zmienny; obserwowane barwy: purpurowoczerwona- pomarańczowoczerwona.
Luminescencja: wyraźna, nadaje rubinom szczególnego kolorytu, podwyższając ich walory estetyczne. Znane są okazy wykazujące flourescencję o barwie jasnożółtej i kremowożółtej.
temperatura topienia: 2000-20500 C
nie rozkłada się w kwasie ani stopie sody, jedynie w pirosiarczanie potasu.
Inkluzje: liczne, ich rodzaj wskazuje na pochodzenie kamieni: np. dla rubinów birmańskich charakterystyczne są krótkie igiełki rutylu; dla tajlandzkich – brak rutylu; pakistańskie zwykle zawierają kryształy flogopitu, chlorytu, monacytu, spinelu, rutylu, magnetytu i pirytu. Wrostki rutylu wywołują zjawisko asteryzmu – rubin gwiaździsty oraz efekt kociego oka.