Rubin Czarnego Księcia – to spinel o wadze około 170 karatów (34 g), o wielkości zbliżonej do kurzego jaja. Jest on jednym z najstarszych klejnotów koronnych Wielkiej Brytanii, ze znaną historią, sięgającą do połowy 14 wieku.
Klejnot pochodzi prawdopodobnie z zabytkowej kopalni w Badakszanie – dziś teren ten należy do Tadżykistanu .
Informacje o Rubinie Czarnego Księcia pojawiają się po raz pierwszy w połowie 14 wieku. Znajdował się on wtedy w posiadaniu Abu Saida, mauretańskiego Księcia Granady.
Prowadził on w wojnę z Kastylią pod rządami Don Pedra Okrutnego. Według źródeł historycznych, Abu Said chciał poddać się, jednak kiedy się z nim spotkał z władcą Kastylii został zasztyletowany własnoręcznie przez Don Pedro. W czasie poszukiwania zwłok, spinel został odnaleziony i dodany do majątku Don Pedro.
W 1366, nieślubny brat Don Pedro, Henryk Trastamara, stanął na czele buntu przeciwko Don Pedro. By stłumić bunt Don Pedro zawarł sojusz z Edwardem z Woodstock znanym pod przydomkiem „Czarny Książę”. Edward zażyczył sobie za pomoc klejnotu. Don Pedro nie chciał się rozstawać z cennym kamieniem, lecz nie był w stanie odmówić.
Można przypuszczać, że Czarny Książę wziął czerwony kamień z powrotem do Anglii, chociaż nie ma o tym wzmianek historycznych aż do 1415 roku.
W czasie kampanii we Francji, Anglii Henryk V nosił hełm, w którym był oprawiony Rubin Czarnego Księcia. W bitwie pod Agincourt, w dniu 25 października 1415, francuski książę Alençon uderzył Henryka w głowę toporem. Jednak zwyciężyły siły Henryka, a on nie umarł, a hełm został zachowany wraz z cennym kamieniem.
Także Ryszard III nosił Czarnego Księcia w hełmie. Klejnot był na jego głowie w bitwie pod Bosworth Field, gdzie Ryszard III zmarł.
James I umieścił Rubin Czarnego Księcia Ruby w koronie na przełomie 17 wieku, gdzie pozostał aż do czasów Olivera Cromwella.
Cromwell rozebrał klejnoty koronne i sprzedał. Metal został przetopiony i wykorzystany do bicia monet. Rubin Czarnego Księcia kupił brytyjski jubiler, ale sprzedał go z powrotem królowo Karolowi II Stuartowi, gdy monarchia została przywrócona w 1660 roku.
Do dziś zdobi on koronę imperium brytyjskiego i jest do obejrzenia w Londynie.
Rubin Timur – Do 1851 roku uważany za największy znany rubin czerwony spinel o wadze 361 kr; Zwany był Rubinem Timura i został znaleziony w Indiach. Był on własnością sułtanów Delhi i tylko przy wyjątkowych okazjach wyjmowano go ze skarbca i wystawiano na pokaz.
Timur nabył klejnot, w Delhi w 1398. Przebywał w Indiach ponad rok, zanim powrócił do Samarkandy z cennym kamieniem wśród swoich łupów wojennych. Klejnot odziedziczył jego syn, Mir Shah Rukh, a później jego wnuk, Mirza Ulugli Beg.
Podczas jego rządów było wiele wojen z Persami i podczas jednej z nich, Rubin Timura wpadł w ręce szacha Persji Abbasa I.
Szach w 1612 roku dał klejnot jako dar dla bliskiego przyjaciela, Jahangira.
Jahangir wyrył na kamieniu imię swoje, jak również swego ojca, Akbara.
Kolejny właściciel klejnotu to Mahomed Farukh Siyar. Porwał on Rubin Timura w 1739 r. do Isfahanu.
On także kazał wygrawerować napis:
„ To rubin spośród 25.000 klejnotów prawdziwego Króla Królów, Sultan Sahib Qiran, który w roku 1153 [1740 AD] klejnotów Hindustanu dotarłem”
Ostatni napis został złożony przez Ahmada Szaha, który był dowódcą wojsk Nadir Szacha w chwili jego śmierci w 1747 roku. Próbował przejąć tron, ale tylko zdołał złapać dużą ilość łupów, które zabrał ze sobą do pomocy w założeniu królestwa Afganistanu.
Kamień po raz kolejny wrócił do Indii, gdy odziedziczył wnuk Suja Shaha. Wygnany z ojczyzny, schronił się w Pendżabie, gdzie Ranjit Singh, Lew Pendżabu, zmusił go do oddania klejnotu.
Po stłumieniu w Pendżabie powstania sikhów (1849), kamień ten stał się częścią zapłaty z tytułu reparacji na rzecz Kompanii Wschodnioindyjskiej, która ostatecznie podarowała go królowej Wiktorii.
W oficjalnym katalogu opisano go jako: „Krótki naszyjnik z czterech bardzo dużymi rubinami”.
Obecnie rubin ten zdobi naszyjnik z kolekcji regaliów brytyjskich, noszony przez Elżbietę II podczas oficjalnych uroczystości.
Naszyjnik z Rubinem Timura
Naszyjnik Akbar – Jahangir – Naszyjnik ze spineli, pereł i diamentów o wadze spineli 877,23 karata.
Ma wygrawerowane napisy: Akbar, Jahangir i Shah Jhan (budowniczy Tadż Mahal).
Spinele pochodzą z kopalni Badakhshan.
Został sprzedany w Londyńskim Chrisine w 1997 roku za kwotę 1,5 miliona dolarów.
W skarbcu koronnym szachów Iranu są dwa spinele rubinowe (500 kr i 270 kr).
W Skarbcu Diamentowym na Kremlu w Rosji jest spinel rubinowy o wadze 399 kr.