Nazwa pochodzi od perskiego szmaragd, które w greckim a później w łacińskim przekształcono w smaragdus esmeraude, esmeralde. Współczesna angielska nazwa emerald pojawiła się w angielskim w XVI w.i przez pewien okres oznaczała po prostu minerał o zielonym kolorze.
Grawerowany szmaragd używany jako pieczęć
Historia wykorzystywania przez ludzkość szmaragdów sięga IV tysiąclecia p.n.e.
W dawnych czasach szmaragd był uważany za króla kamieni szlachetnych. Ten kamień znajdowany był w grobowcach faraonów, odkryto go też w Pompejach i Herkulanum. Wzmianki o nim można też znaleźć w Starym i Nowym Testamencie. Szmaragdy znajdują się w niezliczonych skarbcach. Najstarsze kopalnie tych niezwykłych zielonych kamieni znajdują się w Górnym Egipcie i są to słynne Kopalnie Kleopatry. Według Pliniusza Starszego, szmaragd oszlifowany jako soczewka, pomagał cesarzowi Neronowi oglądać walki gladiatorów i pochodził właśnie z Górnego Egiptu. W swoim dziele Historia naturalis wiele miejsca poświęca opisom kamieni szlachetnych. Podkreśla piękną barwę szmaragdów utrzymując, że przez patrzenie na nie osłabiony wzrok odpoczywa. Przez długi czas, te historyczne kopalnie zostały zapomniane, a szmaragdy stały się niezwykle rzadkie i cenne. Konkwista Hiszpanów w roku 1537 pozwoliła odkryć na terytorium dzisiejszej Kolumbii najpiękniejsze do chwili obecnej szmaragdy. Najsłynniejsze złoża znajdują się w Muzo i Chivor. Kolumbijskie kamienie osiągają na rynkach olbrzymie ceny. Choć dzisiaj znane są wystąpienia szmaragdów z wielu miejsc świata to te z Kolumbii są najwyżej cenione. W Europie najlepszej jakości kamienie znajdowano w Austrii w Habachtal. Złoże to ma już dziś tylko znaczenie historyczne. Zieleń szmaragdów jest unikatowa, a bogactwo inkluzji zwanych ogólnie „le jardin, czyli ogród, podkreśla piękno natury.
1800 p.n.e – Rozpoczęcie wydobycia szmaragdów w kopalniach w Górnym Egipcie nad Morzem Czerwonym. Najważniejsza z nich była położona w górach Zabaraa. To pasmo górskie znane jest też pod nazwą” Góry Szmaragdowe” a kopalnie jako „Wadi Gimal” lub Kopalnia Kleopatry.
Były one eksploatowane przez Faraona Senusreta III.
Autor: www.khulsey.com licencja: Public Domain
Kopalnie szmaragdów w Egipcie
I w.n.e – Wydobycie szmaragdów w Sikait na egipskiej Pustyni Wschodniej. Ta kopalnia szmaragdów była użytkowana przez Cesarstwo Rzymskie. Kopalnia składa się z setek wąskich szybów wydobywczych o głębokości sięgającej kilkudziesięciu metrów, w których mogła zmieścić się tylko jedna osoba.
Mapę miasteczka zamieszkiwanego przez górników pozyskujących szmaragdy 2 wykonali archeolodzy pracujący pod egidą Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego w 2011 roku.
XVI w. p.n.e – Na zachowanym papirusie egipskim jest wzmianka o kopalniach szmaragdów w Górnym Egipcie na wschód od Assuanu.
330 p.n.e do 30 p.n.e – największe wydobycie w Egipskich kopalniach za rządów Ptolemeuszy.
76 r. n. e. – O szmaragdach pochodzących z Baktrii wspomina już Pliniusz Starszy w swoim dziele „Historia Naturalis” Według Pliniusza Starszego, szmaragd oszlifowany jako soczewka, pomagał cesarzowi Neronowi oglądać walki gladiatorów. Podkreśla piękną barwę szmaragdów utrzymując, że przez patrzenie na nie osłabiony wzrok odpoczywa.
Historia Naturalis
947-999 n.e. – Kapłan Tolteków, mieszkańców dzisiejszego Meksyku mieszkał w świątyni złożonej z czterech komnat: jedną była komnata turkusów i szmaragdów ozdobiona była mozaiką złożoną z tych kamieni.
X w. n.e. – prawdopodobny czas powstania Tablicy Szmaragdowej (łac. Tabula Smaragdina). Miał to być tekst wyryty na tablicy ze szmaragdu, zawierający całą tajemnicę alchemii. Autorstwo przypisywane jest Hermesowi Trismegistosowi. Do treści Tablicy odwoływali się średniowieczni alchemicy oraz różokrzyżowcy, a także adepci nauk okultystycznych i ezoterycznych. Alchemicy wierzyli, iż przekaz zawiera tajemnicę kamienia filozoficznego. Oryginalnie tekst był pisany w języku arabskim. Istnieje wiele przekładów, z czego pierwszym był łaciński przekład autorstwa Apoloniusza z Tiany, a jednego z późniejszych przekładów dokonał Izaak Newton.
1237 n.e. – Zakończenie działalności Egipskich kopalni szmaragdów.
1519- 1521 r. – Podbicie Meksyku przez Hernána Cortésa. W jej wyniku wiele szmaragdów trafiło do Europy. Cortés w pierwszym ładunku do Hiszpanii wysłał skarb, w którym znalazły się dwa złote naszyjniki wysadzane jeden 185, drugi 172 szmaragdami oraz 10 perłami.
1537 r. – Konkwista Hiszpanów pozwoliła odkryć na terytorium dzisiejszej Kolumbii najpiękniejsze do chwili obecnej szmaragdy. Gonzalo Jimenez de Quesada, pogromca wewnętrznej Kolumbii i założyciel (w 1538) miasta Bogotá, wprowadził wojska w dolinę Guachetá do obwodu Chibcha i otrzymał dziewięć szmaragdów jak prezent od Indian.
1555 r. – Luiz Lanchero założył wieś Muzo w Kolumbii. W tych okolicach przed podbojem wydobywali szmaragdy Indianie Chibcha i Chibchas. Indianie nie chcieli wyjawić swoich miejsc wydobycia.
1818 r. – M. Caillaud, francuski podróżnik i badacz zatrudniony prze Egipski rząd odnalazł starożytną Egipską kopalnię. Przez wiele wieków kopalnia ta była opuszczona, gdyż nikt nie umiał do niej trafić. Sporządził on notatki i wykonał rysunki znalezionych narzędzi.
1830 r. – Utworzenie kopalni szmaragdów na Uralu w Rosji.
1848 r. – Ebelman, dyrektor fabryki porcelany w Sevres pod Paryżem wyniku eksperymentów otrzymał małe kryształy z mieszaniny sproszkowanych szmaragdów naturalnych i kwasu ortoborowego. Były to pierwsze szmaragdy syntetyczne.
1952 r. – Umiera Eva Maria Duarte de Peron, druga żona argentyńskiego prezydenta Juana Perona. Szmaragdy były jej pasją, miała ich ok 250. Tuż przed śmiercią zbiór ten podarowała swej najbliższej przyjaciółce prosząc ją aby nigdy nie „rozbiła” tej kolekcji. Kolekcja miała być sprzedana i dochód przeznaczony na cele charytatywne w Argentynie. Łączna waga sprzedawanych szmaragdów sięgała 50 tysięcy karatów i była wystawiona na sprzedaż wraz ze szkatułką, którą Evita otrzymała od swego męża-prezydenta, a także odręcznie napisanym listem Evity do swej przyjaciółki, oraz kilkunastoma zdjęciami Peronów. Aktualna wartość kolekcji to nawet na 12 milionów.
1963 r. – Uznanie zielonych beryli z Brazylii, Salininha w regionie Bahia za szmaragdy.
Szmaragdy z Bahia mają domieszkę wanadu i chromu, z przewagą tego wanadu i od tych domieszek pochodzi ich kolor. Kamienie odkrył Jules Sauer, znany brazylijski sprzedawca klejnotów. Pierwotnie kamień był zaklasyfikowany jako zielony beryl a nie jako szmaragd. Sauer chciał by kamienie zostały uznane za szmaragdy, dlatego poddał je badaniom w laboratoriach Gemmological Institute of America. Otrzymał to świadectwo i od tego czasu Brazylia jest głównym producentem szmaragdów na świecie.
Jules Sauer
1999 r. – Polska firma Inter Commerce zamierza handlować szmaragdami z afgańskim generałem Ahmadem Shahem Masudem, przeciwnikiem talibów. Podobno było podpisane porozumienie na wyłączność eksploatacji i wywozu szmaragdów, których olbrzymie złoża znajdują się w Panczszirze. Została wykupiona przez firmę warszawska sieć Jubilera, która zamierza się specjalizować w handlu kamieniami szlachetnymi. Uruchomiono też jedną z najbardziej nowoczesnych w Polsce szlifierni szmaragdów sprowadzanych z Afganistanu. Okazało się, że przewinął się też temat wąglika, helikoptera i talibów wyciągnięty przez Leppera. Bo w Klewkach miała siedzibę właśnie firma Inter Commerce. Prezes firmy zniknął 18 stycznia 2005 roku w tajemniczych okolicznościach. Jest poszukiwany prze policję.
2011 w Bogocie w Kolumbii został po raz pierwszy pokazany publicznie na międzynarodowych targach górnictwa, kamieni i metali szlachetnych Minergemas 2011 największy szmaragd na świecie. Szmaragd waży 2,27 kg. Został znaleziony w roku 1999 w kopalni w Muzo.