Cullinan jest największym i najczystszym ze znanych diamentów.
Został on odkryty przez strażnika Fredericka Wellsa w kopalni Premier Diamond Mining Company w Cullinan, (Pretoria, RPA), 26 stycznia 1905r.
Pierwotnie miał wymiary 10x6x5 cm i ważył 3106 karatów (621,2 g). Był najprawdopodobniej jeszcze większy – wskazywała na na to jego pierwotna postać: nieregularny ośmiościan z widoczną płaszczyzną odłupania.
fot. Parent Géry
Kopia diamentu Cullinan w oryginalnej wielkości
Nazwę nadano mu od nazwiska brytyjskiego dyrektora angielskiej spółki diamentowej Sir Thomasa Cullinana.
Diament został zakupiony przez rząd Transwalu (było to historyczne państwo na obszarze obecnej Republiki Południowej Afryki) za równowartość 150 000 funtów szterlingów i ofiarowany w 1907 roku królowi Edwardowi VII na jego 66. urodziny. Transport z Południowej Afryki do Anglii był problemem ze względu na bezpieczeństwo.
Dlatego by uniknąć ryzyka wymyślono fortel. Detektywi z Londynu umieszczeni zostali na statku parowym nie ukrywając się zbytnio i rozpuszczając plotkę, że ochraniają spoczywający na pokładzie w zaplombowanym pudle diament. Jednak kamień znajdujący się na statku był fałszywy, a do Londynu Cullinan dotarł zwykłą drogą pocztową, w skromnej paczce ze znaczkiem.
Król przekazał diament amsterdamskiej firmie braci Asscher.
Po wykonanych badaniach okazało się że diament jest bardzo wysokiej jakości, ale posiada widoczną czarną skazę w samym środku.
Zapadła więc decyzja podziału kamienia oraz jego oszlifowania. 10 lutego 1908 roku Joseph Asscher dokonał mistrzowskiego cięcia, dzieląc surowy diament.
Plotka głosi, że Joseph Asscher kiedy przygotowywał się do przecięcia tego kamienia miał obok siebie lekarza i pielęgniarkę. Kiedy uderzył diament i rozłupał go na dwie części, stracił przytomność.
Trzech szlifierzy szlifowało kamienie przez osiem miesięcy.
Z diamentu Cullinan uzyskano łącznie 105 brylantów (9 dużych i 96 mniejszych) o masie 1063,65 karata, Stanowią one 34,25% masy początkowej i stratę 65%.
Surowe diamenty otrzymane po podziale Diamentu Cullinan
Bracia Asscher otrzymali od króla tytułem zapłaty 102 ze 105 kamieni.
Największe brylanty Cullinan to:
• Cullinan I (Wielka Gwiazda Afryki) – Ma on wagę 530.2 karatów i szlif w kształcie kropli.
Zdobi brytyjskie berło królewskie. Był największym brylantem świata aż do czasu odkrycia diamentu „Golden Jubilee” w tej samej kopalni „Premier” .
• Cullinan II (Mała Gwiazda Afryki) – Ma on wagę 317,4 karata i stary szlif brylantowy. Jest to drugi co do wielkości brylant pochodzący z kamienia Cullinan. Jest umieszczony w brytyjskiej koronie państwowej. Jest czwartym co do wielkości polerowanym diamentem na świecie i wchodzi w skład klejnotów Brytyjskiej Korony Królewskiej.
Dwa największe kamienie: Cullinan I i Culllinan II król Edward VII kazał umieścić w skarbcu koronnym w Tower w Londynie gdzie można je dziś oglądać. W 1937 roku wmontowano je w brytyjskie insygnia państwowe.
W 1910 roku małe kamienie odkupił premier Związku Południowej Afryki, Louis Botha, który podarował dwa z nich: księżnej Walii, Marii i królowej Anglii, Aleksandrze.
Największe kamienie otrzymane z diamentu Cullinan:
• Cullinan III – 94,4 karata – ma szlif w kształcie kropli. Jest umieszczony w koronie królowej Marii.
• Cullinan IV – 63,6 karata, kwadratowy antyk.
• Cullinan V – 18,5 karata, serce
• Cullinan VI – 11,5 karata, markiza
• Cullinan VII – 8,8 karata, serce
• Cullinan VIII – 6,8 karata, markiza
• Cullinan IX – 4,39 karata.
Kopie Brylantów otrzymanych z diamentu Cullinan
